We investeren veel in innovatie in therapieontwikkeling, door onze kennisinstellingen en bedrijven tot en met het Nationaal Groeifonds. Maar al deze inspanningen leveren niet altijd het gewenste resultaat op voor de toegankelijkheid van therapieën voor de patiënt. Veel hoopgevende concepten bereiken de eindstreep niet. Een gedeelde visie op innovatie en valorisatie voor wat betreft therapieontwikkeling op rijksniveau zou daar een enorme impuls aan kunnen geven. Een mooie uitdaging voor het nieuwe kabinet dat straks aantreedt.

Met FAST werken we met het veld aan het versnellen en versterken van het gehele proces van therapieontwikkeling. We hebben hoogwaardige umc’s en universiteiten die meedoen in de wereldtop, er is een bloeiend landschap aan startups, scale-ups en grotere bedrijven en een bruisende samenwerking tussen kennisinstellingen en bedrijven in regionale science parks en op landelijk niveau. De data-infrastructuur en de cruciale toegang tot gezondheidsdata voor wetenschappelijk onderzoek krijgen steeds meer aandacht, onder meer via initiatieven zoals Health-RI en Cumuluz. De overheid stimuleert innovatie in de levenswetenschappen, onder meer via de Nationale Wetenschapsagenda, ZonMw en het Groeifonds.

Misschien ben ik te ongeduldig, maar ondanks al die mooie zaken zie ik nog te weinig concrete vooruitgang. Want het gaat er toch immers om dat nieuwe therapieën ook daadwerkelijk beschikbaar komen voor de patiënt? We schrijven al jaren in allerlei rapporten dat Nederland een geweldige uitgangspositie heeft om koploper te worden op het gebied van innovatie in therapieontwikkeling. We benoemen regelmatig dossiers waarop vooruitgang nodig is, zoals drug repurposing en maatschappelijk verantwoord licentiëren. Maar in de praktijk kan er, naar mijn mening, nog meer gebeuren om de mooie woorden en goede intenties om te zetten in concrete verbeteringen.

Ik hoop van harte dat het nieuwe kabinet snel een interdepartementale visie voor de lange termijn ontwikkelt op de gehele keten van innovatie en valorisatie bij therapieontwikkeling. Hoe kunnen de betrokken departementen stimuleren dat therapieën en innovaties betaalbaar en duurzaam naar de patiënten en de markt komen? Hoe kunnen de departementen helpen richting geven aan de inspanningen van de betrokken veldpartijen?

FAST geeft input voor die visie én suggesties voor betere randvoorwaarden voor valorisatie met onze vele samenwerkingspartners door kansen en knelpunten te benoemen aan de hand van concrete casuïstiek. Naar verwachting moeten knellende belemmeringen worden opgeruimd, om te komen van een grote belofte op papier naar de verbetering in de praktijk.

Dit betreft ook de bereidheid tot veranderingen in regelgeving en de interpretatie daarvan door de betrokken ministeries. Regelgeving is immers nooit ontwikkeld om innovatie te fnuiken, maar kan dit effect wel hebben. Te denken valt aan de huidige systematiek rond generieke geneesmiddelen zoals de doorontwikkeling van bestaande middelen voor nieuwe toepassingen (drug repurposing). Het systeem zorgt prima voor lage prijzen, maar er is onvoldoende mogelijkheid voor bedrijven die generieke middelen produceren om investeringen in repurposing terug te verdienen. Ook bij de ontwikkeling van baanbrekende nieuwe concepten zoals toepassingen van mRNA of gene editing lopen innovatoren aan tegen ongewenste en onbedoelde beperkingen door regelgeving. Het is aan de overheid om richting aan de toekomst te geven en verbeteringen een kans te gunnen.

We hebben in Nederland goud in handen met onze hoogwaardige kennis, met ons innovatieve bedrijfsleven en met korte afstanden, zowel fysiek als sociaal. We zijn goed in organiseren, in afstemmen, in wederzijds respect en vertrouwen. Als we vanuit die waarden samen aan de slag gaan, gaat dat winst opleveren voor patiënten en behandelaars wereldwijd en voor de bedrijven die dat mogelijk maken.

Tot snel,
Clémence Ross-Van Dorp